gen FTO
Jednym z czynników ryzyka otyłości są mutacje w genie FTO („genem otyłości”). Mutacje w genie FTO powinna zbadać każda osoba z nadwagą, która ma problemy z utrzymaniem masy ciała. Szczególnym wskazaniem są napady tzw. „wilczego głodu” i tendencja do spożywania dużych ilości pokarmów w ciągu jednego posiłku. Niepowodzenia w odchudzaniu mogą być wskazaniem do oznaczenia mutacji genu otyłości. Badanie genetyczne w kierunku otyłości można wykonać także w przypadku wystąpienia nadwagi w rodzinie.
Mutację w genie FTO powinno badać się także u dzieci, u których zdiagnozowano zespół metaboliczny bądź cukrzycę typu 1 czy 2. Badanie ma na celu oszacowanie ryzyka rozwoju miażdżycy, nadciśnienia czy otyłości w najbliższych latach. Odgrywa to kluczową rolę w prewencji chorób układu sercowo – naczyniowego.
Mutacje w genie FTO wskazują na predyspozycje do otyłości i towarzyszących jej chorób przewlekłych. Jednak nie oznacza to, że choroby te na pewno wystąpią. Udział tego genu w rozwoju otyłości wzrasta w niesprzyjających warunkach np. u osób stosujących niewłaściwą dietę. Dlatego też w przypadku osób będących posiadaczami niekorzystnego wariantu genu otyłości tak ważne jest wprowadzenie odpowiedniej diety oraz zdrowego stylu życia. Dzięki temu osoby takie mogą ograniczyć negatywny wpływ swojego genotypu na ryzyko rozwoju chorób związanych z nadwagą lub otyłością. Im wcześniej takie postępowanie zostanie wdrożone tym skuteczniejsze działanie profilaktyczne.
Niekorzystny wariant (AA) genu FTO związany jest z wyższym ryzykiem wystąpienia:
- nadwagi,
- otyłości (zwłaszcza brzusznej),
- stłuszczenia wątroby,
- cukrzycy,
- chorób układu krążenia: choroby wieńcowej, w przypadku nadciśnienia oraz wyższym ryzykiem zawału serca (podatność na zawał serca wzrasta dodatkowo jeszcze 2-3-krotnie, jeżeli posiadacz niekorzystnego wariantu jest osobą otyłą),
- rozwoju zespołu metabolicznego (nadwaga, wysoki poziom cholesterolu i trójglicerydów we krwi, nadciśnienie),
- insulinooporność i cukrzycę typu 2,
- zespół policystycznych jajników,
- zwiększonej śmiertelności,
Wynik A/T to heterozygota zaś wynik T/T – wynik prawidłowy, czyli brak mutacji. Zarówno osoby o genotypie A/T jak i T/T uznawane są za nieobciążone otyłością genetyczną.
Nadwaga i otyłość kiedyś uznawane były jedynie za defekt natury estetycznej, dziś natomiast postrzegane są jako choroba. Otyłość jest przyczyną szeregu chorób, z których te najistotniejsze to:
- nadciśnienie,
- miażdżyca,
- zawał serca,
- udar mózgu,
- cukrzyca,
- zwyrodnienia układu kostno-stawowego,
- zaburzenia płodności,
- wzrost częstości zachorowań na nowotwory.
Dlatego tak ważne jest zapobieganie otyłości, zwłaszcza, że nadmierna masa ciała dotyczy coraz młodszych osób.